Dat Merelbeke een treinstation heeft en verschillende op- en afritten op de E40 en R4, dat wist u wellicht wel. Maar wist u dat er in deelgemeente Melsen ook een haven was? We kiezen samen met Roland De Blauwer en Claire Bosch van Werkgroep Erfgoed Melsen het ruime sop. We spreken af aan de meerpaal, het enig overgebleven relict van de haven.
In de haven van Melsen meerde wekelijks een ‘kinderboot’ aan
Onze Werkgroep Erfgoed Melsen stelde in het voorjaar van 2019 een tentoonstelling samen over de steenbakkerijen langs de Schelde. Een belangrijk aspect binnen de tentoonstelling behelst de kinderarbeid. Het is niet toevallig dat het verlengde van de Scheldekaai de Steenbakkerswegel noemt. Wat nu een trage weg en populaire mountainbikeroute is, was voor de aanleg van de Gaversesteenweg de belangrijkste verkeersas tussen Gavere en Merelbeke en werd toen Pontweg genoemd. In deze vallei stond het vroeger vol steenbakkerijen. Zo’n 300.000 van die stenen vormen het stadhuis van Gent.
Waar nu paarden vredig grazen, op het punt waar de Scheldekaai overgaat in de Steenbakkerswegel, lag tot in de jaren ’70 de haven van Melsen. Hier werden massaal stenen, kolen, beer, zwavel en zelfs mosselen overgeladen. Beer werd aangevoerd uit Gent om de velden te bemesten. Wist je dat ze er eerst letterlijk van proefden voor het te gebruiken?
Elke week meerde er ook een boot vol verse mosselen aan. De kinderen van Melsen werd wijs gemaakt dat zo de nieuwe baby’s werden aangevoerd, vandaar de bijnaam ‘kinderboot’.
Steenbakkerijen in overvloed
Een meerpaal aan de rand van de Teirlinckput is eigenlijk het enige wat nog herinnert aan deze voor Melsen belangrijke haven. De steenbakkerijen verloren na de Tweede Wereldoorlog geleidelijk aan hun betekenis waardoor ook de haven wegkwijnde. Het is dus niet door het recht trekken van de Schelde dat de haven verdwenen is.
Het is een bijzondere plek voor Melsen waar veel verhalen aan vast hangen. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor heel wat schade aan woningen en het kasteel. De molen in het bijzonder werd door Belgische soldaten plat gebrand om zo te voorkomen dat de Duitsers een uitkijkpost met zicht op Gent hadden.
De molen van Melsen
Het mooiste plekje van Melsen ligt volgens mij wat dieper in de Steenbakkerswegel. Rechtsboven torent de 19e -eeuwse stenen stellingmolen majestueus boven het landschap uit. Links ervan zie je ook het kasteel van Melsen tussen de bomen. Ik hoop dat de sterk vervallen molen bewaard blijft.