Tracé Travak (2012-2016)

In februari 2012 ging het project Tracé Travak van start. Het project onderzocht gedurende twee jaar de geschiedenis van het woon-werkverkeer in de streek. Elke werkdag pendelen duizenden mensen met de auto, de fiets, de bus of de trein vanuit hun gemeente naar het werk. Maar is dat altijd zo geweest? In een eeuw tijd veranderde het leven in het Land van Rode door de komst van trein, tram, fiets en auto. Het project onderzocht welke invloed deze veranderingen hadden op het dagelijks leven vroeger en nu. Het project liep ten einde in januari 2014.

Tracé Travak

In 2012 vierde de spoorlijn Gent-Geraardsbergen haar 145e verjaardag. De komst van de stoomtrein betekende de start van een nieuw tijdperk voor de inwoners van Melle, Merelbeke, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem. Gedurende 100 jaar werden mensen mobieler en konden ze zich verder en verder verplaatsen door de intrede van trein, tram, fiets en auto. Het dagelijks leven van onze voorouders veranderde grondig. Waar mensen tot diep in de 19e eeuw nog naar de stad verhuisden om er in de textielfabrieken te werken, pendelden ze nu naar het werk. Tijdens de Golden Fifties en Sixties was er de komst van Koning Auto. De E40 werd aangelegd en doorkruiste het Land van Rode.

Het is duidelijk dat de grote maatschappelijke veranderingen en de transportrevolutie in het bijzonder een grote invloed hadden op het dagelijks leven in de Vierpronggemeentes. Het project focust op de woon-werkmobiliteit. Tracé betekent plan of ontwerp van een weg. Daarmee wordt zowel het concrete als het abstracte deel van mobiliteit belicht. Het staat enerzijds voor de aanleg van verharde en nieuwe wegen, een (buurt)spoorwegnet, stations, barelen enz. Anderzijds verwijst een tracé ook naar de figuurlijke weg die de Vierspronggemeenten en haar inwoners vanaf het einde van de 18e eeuw tot vandaag aflegden. Het staat voor de overlevingsstrategieën die individuen en groepen planden en hanteerden om de maatschappij bij te kunnen houden. Travakken betekent in de meeste Vlaamse dialecten en in deze van de streek in het bijzonder ‘werken’.

Reizende tentoonstelling

De resultaten van het onderzoek werden in een reizende tentoonstelling gegoten die van 22 september 2013 tot 4 januari 2016 in het Land van Rode en daarbuiten heeft rondgereisd.

Blog

Niet alle verzamelde foto’s, archiefstukken en informatie werd in de tentoonstelling verwerkt. Het overige archiefmateriaal kreeg een plaats op de blog van Tracé Travak. Daar las je meer over de geschiedenis van het pendelen, de nieuwe vervoermiddelen, de seizoenarbeid en de pendel op Brussel in de dossiers. De artikels tonen unieke stukken en hun geschiedenis uit het Land van Rode.

Educatief

In de tentoonstelling werd een parcours voor kinderen van 10 tot 14 jaar verwerkt. Samen met een opdrachtenkaart kunnen ze het parcours afleggen en al spelende over de geschiedenis van de mobiliteit in hun eigen streek leren. Ook aan scholen is gedacht. Er werd een educatief pakket gemaakt met daarin een uitgewerkte lesvoorbereiding, educatief materiaal, een leerlingenbundel en het verband met de eindtermen. Lees meer over het educatief traject.

Tentoonstelling Pendelportretten

 

1511_me 1512_me

In het kader van Erfgoeddag 2011 zijn aan de stations van Balegem-Dorp, Scheldewindeke, Gontrode, Melle, Merelbeke en op het marktplein in Sint-Lievens-Houtem ‘pendelportretten’ geplaatst. Deze beelden contrasteren pendelaars van nu en toen in beeld en in woord en tonen wat ruim een eeuw later veranderd is.

Timing 2012-2016