De Windeekse Groenbuiken

Erfgoedpaspoort

Naam: Filip Michiels – De Windeekse Groenbuiken

Woonplaats: Oosterzele

Passie: Windekekermis & de Groenbuikreus

Soort immaterieel erfgoed: Feesten, rituelen en sociale gebruiken

Toekomstdroom: ‘Met de Groenbuiken nog lang mensen kunnen samenbrengen in Windeke.’

Wat bezielt Filip?

Wie ben je?

Ik ben Filip, mede-oprichter van kermiscomité De Windeekse Groenbuiken. Samen met twee scoutsvrienden beslisten we in 2007 om deze vzw op te starten en jaarlijks een kermis te organiseren in Scheldewindeke (Oosterzele).

Hoe zijn de Windeekse Groenbuiken ontstaan?

We hoorden die zomer van een aantal kermiskramers dat ze overwogen weg te blijven indien er niets gebeurde. De kermis zou doodbloeden. We dachten toen: ‘daar moeten we iets mee doen’. We schreven alle Windeekse verenigingen en geëngageerde mensen, van verschillende leeftijden, aan met een oproep om in augustus samen te komen. Daar kwamen een 20-tal mensen op af. Een tiental daarvan engageerden zich mee om de kermis nieuw leven in te blazen. Met een eetfestijn tijdens de kleine kermis in oktober verzamelden we een startkapitaal. In de zomer van 2008 organiseerden we de eerste nieuwe kermis.

Vanwaar de naam ‘Windeekse Groenbuiken’?

De oude garde in Windeke sprak vroeger al eens over de ‘groenbuiken’. Een naam die al lang aan Windekenaren gelinkt is. Daar bestaan twee legendes over. Volgens de ene verwijst de term naar de groene buik van mensen die op het marktplein – vroeger een grasplein – op hun buik lagen en weggetrokken werden door de pastoor die dat niet kon verdragen. De 2e versie wordt in Balegem verteld: de Balegemnaren zijn de haringeters. De graten van de haringen gooiden ze in de Molenbeek en de inwoners van Windeke visten die dan uit het water, op hun buik in het gras. Het was al snel duidelijk: dit moest onze naam worden. Met een voorkeur voor de eerste versie van de legende natuurlijk ;-).

Wat houdt de kermis in?

Van bij het begin was ons opzet: een heel laagdrempelige kermis met vele activiteiten voor alle leeftijden. En vooral: mensen samenbrengen! Daar is het ons om te doen. De grote kermis in juli kreeg zo een divers programma van zes dagen. Er is de kermis zelf en een fuif, maar ook optredens van lokale groepjes in verschillende cafés met kroegentocht, gekoppeld aan de tocht van de Groenbuikreus, een dorpsontbijt, aperitiefconcert, samenwerking met de joggingclub … Dat had van bij de eerste editie bijval. Daarnaast organiseerden we jaarlijks ons eetfestijn tijdens de oktoberkermis (1e weekend van oktober). Op het marktplein doen we dan een balworp. Begin januari organiseerden we vroeger een kerstboomverbranding. Nu is dat een nieuwjaarsdrink voor de Windekenaren geworden. En dat werkt.

Wie zet hier allemaal mee zijn schouders onder?

Binnen het comité zijn we momenteel met een 9-tal personen. Waarvan velen al lange tijd meedraaien. Een groep met verschillende profielen wat maakt dat ieder een rol kan opnemen obv zijn interesses, tijd. Daarnaast kunnen we rekenen op een grote groep vrijwilligers die we kunnen aanspreken voor het helpen klaarzetten van de tent, een shift aan de toog … Maar versterking voor een comité is nodig. Al bekijken we ook om het in de toekomst mogelijks over een andere boeg te gooien en nog meer samen te werken met bestaande verenigingen.

En dan kwam er een reus?

Ja, in ons 2e jaar kwamen twee leden, Mattias en Mieke, met het idee af om een reus te maken. ‘We kunnen toch niet zonder’, zeiden ze. Al snel werkten verschillenden mee aan de bouw van de Groenbuikreus, naar onze mascotte (logo). De reus bestond initieel uit wilgentakken en een hoofd van papier maché. In 2012 moesten we hem na een val herstellen. Hij is toen veel robuuster geworden want is nu opgebouwd uit een stalen frame en ijzerdraad. Het hoofd is een oud hoofd van een carnavalspop van Aalst. De reus werd ook van kledij voorzien.

Wanneer gaat de reus uit?

Op onze kermis, zeker in de zomer, is onze reus altijd aanwezig. We willen hem erbij hebben: tijdens het ontbijt, aperitiefconcert … Ook doen we een optocht met een fanfare doorheen de gemeente, langs de kroegen. Zo brengen we de kermis op gang en maken we reclame voor het kermisprogramma op de markt. En tijdens de laatste thuismatch van de voetbal in Windeke in december doet de reus de aftrap.

Kijken mensen uit naar de reus die buitenkomt?

Ja, we zetten de route in het programma en jaar na jaar stonden meer mensen langs het parcours. Op den duur begonnen we de route ook uit te breiden. Mensen vroegen om langs hun huis te passeren. En langs het rusthuis van Scheldewindeke. Ook daar passeerden we tot op de koer en rond het gebouw zodat de mensen hem kunnen zien vanuit hun kamer. Uiteindelijk zetten we wel een stop op de uitbreiding van het parcours, omdat het voor de muzikanten soms te ver lopen was. We deden toen een oproep om huizen langs het parcours te bevlaggen tijdens de kermis. En tot onze verbazing gebeurde ook dat. Ja, het leeft.

Hoe beweegt de reus?

De nieuwe reus is groter en ook een pak zwaarder door de stalen constructies. We plaatsten er dan ook wieltjes onder want je kan hem slechts met één persoon dragen. Het is echt zwaar. Hij is bijvoorbeeld veel zwaarder dan de reuzen van Moortsele en Landskouter. Maar we willen dat hij bestand is tegen weer en wind en kan buitenkomen.

Lopen er bij jullie soms andere reuzen mee of lopen jullie soms elders mee?

Ja, bij onze buren: Munte en Moortsele. Onze reus ging reeds uit in Munte (2e weekend van september) en liep al mee met de reuzen van Moortsele (eerste weekend van september) en de school. Nav van het Project ‘Van grote reuzen en kleine mensen‘ van Erfgoed Viersprong trok de reus ook naar scholen.

Blijven bepaalde momenten je bij?

Ja, ik denk nu aan het jaar dat we speciale fietsjes huurden. Een met een groot wiel, een klein, schokwielen, vierkante wielen … De kinderen mochten zo meerijden met de reus langs het parcours. Dat vind ik ook fijn om zien: hoe kinderen soms eerst schrik hebben, maar je hen vertrouwd kunt maken met de reus. Ze leren hem beter en beter leren. En zo ook de legende van de groenbuik.

Maar eigenlijk blijft vooral de appreciatie van de mensen bij. Ja, daar doet ge het voor. Als ge ziet hoe dat weer begint te leven. Hoe mensen enthousiast worden als ze ons in onze groene T-shirts zien. En ze net als vroeger verlof nemen op maandag, het weekend na de kermis, om te bekomen. Hoe dat weer leeft, dat doet je wat.

In Vlaanderen is de reuzencultuur erkend als immaterieel erfgoed. Zijn jullie hierbij betrokken?

Ja, in 2018 ontvingen we van de toenmalige voorzitter van Reuzen in Vlaanderen vzw, Johan Vencken, een medaille voor onze reus. Zo geven we te kennen dat we de reus een lang leven willen geven. En we mee onze schouders zetten onder het doorgeven van de reuzencultuur. 

Wat mogen we verwachten van de kermis dit jaar?

Dit jaar is er opnieuw voor elk wat wils, maar spenderen we vooral aandacht aan mensen samenbrengen rond muziek. Het programma staat te lezen op www.groenbuiken.be. We willen in elk geval de kermis aftrappen met een optocht met de reus op vrijdagavond 1 juli.

Heb je nog een droom?

We zijn vooral blij om te kunnen zeggen dat we met de Groenbuiken terug leven brachten in Windeke. En we hopen dat er nog lang gefeest kan worden in Windeke ;-)!

Meer weten

< Terug naar het overzicht ‘Wat bezielt hen?!’