Wie is Harry Malter?(1938-2019) -

Zijn kinderjaren

Harry werd geboren in Berlijn in 1938 als vijfde in het circusgezin met acht kinderen van moeder Anna en vader Gottfried Malter. Voor zijn geboorte trok het gezin rond met een tent en brachten ze een show met acrobatie en dierenacts (olifant, python, leeuwen, chimpansee …). Zijn geboortejaar werd een bewogen jaar voor het gezin. Aan de vooravond van WO II arresteerde de SS vader Gottfried wegens vermeend zigeunerbloed. Het circus met dieren werd in beslag genomen, de kinderen kwamen in een weeshuis terecht. Een donkere bladzijde met een serieuze impact op het gezin.

Na de hereniging reisde het gezin verder. Eerst mee met andere circussen tot vader Gottfried in 1942 de job aannam als directeur van een zoo in Schweinfurt. Maar ook hier had WO II een impact. Zware bombardementen vernielden het park en het Duitse leger besloot omwille van ontsnappingsgevaar de wilde dieren te doden. Het gezin vertrok opnieuw, eerst door het Ruhrgebied, naar Nederland, om dan in 1954 in België aan te komen. Ze kwamen toe op een moment dat het met veel circussen in België slecht gesteld was (o.a. door de stijgende populariteit van de TV). Aanvankelijk werkten ze opnieuw bij andere circussen, Belgische deze keer (Libot-Simon, Semay, Broadway).

**Harry wordt dompteur*: Tiroler Circus**

Voor een Duits gezin was het na WO II moeilijk een plek te vinden waar ze aanvaard werden, maar België bleek die plek te zijn. De familie bleef plakken en stampte een eigen circus uit de grond: Tiroler Circus. Dieren stonden altijd al centraal bij de familie Malter. Logisch dus dat hun voorstellingen voornamelijk uit dierenacts bestonden met dieren die ze meebrachten: kamelen, tijgers, panters, poema’s. Wat bleek? Daar had het publiek oren naar. Ze brachten een nieuw type show, impressionant, en dat sloeg aan. Dit terwijl veel circussen het moeilijk hadden op dat moment.

Het succes leidde tot nieuwe investeringen: tegen het einde van de jaren ’60 reisden ze met een tweemast ‘chapiteau’ en een vijftiental wagens waaronder kooiwagens met beren, leeuwen, chimpansees en een olifant.

Al van jongs af voerden ook de kinderen acts op. Harry liep als kind op een aluminium bal. Zijn talent voor de omgang met dieren werd al snel duidelijk. Initieel werd hij dresseur van kleine dieren, later dompteur van wilde dieren (olifanten, roofdieren, resusaapjes, pony’s). Een tijdlang deed Harry een Houdini-act (met boeien). Naast zijn acts had hij de technische leiding binnen het Tiroler Circus.

Het Tiroler Circus bleek de voedingsbodem voor een generatie circusartiesten en -eigenaars. Elk van de kinderen zocht zijn weg. Sommigen traden in de voetsporen van hun vader en richtten een eigen circus op. Anderen startten een foor-, eetkraam … Zus Rose-Marie (draadloopster, danseres) richtte samen met haar man Jean Gebruers ‘Circus Apollo’ op in 1971 (vanaf 1986 bekend als Circus Rose-Marie Malter). Broer Ulrich (dresseur) begon zijn eigen circus: het Wiener Circus.

Een eigen circus: Circus Piste

Ook Harry droomde van een eigen circus. In 1968 ging hij, samen met zijn toenmalige vrouw Jeanine De Baets, van start met Circus Piste. Onder de typische blauw-gele kleuren reisde het circus 10 jaar doorheen de Benelux. Het stond bekend voor zijn prachtige façade en internationale artiesten van topniveau. Het werd een van de populairste en grootste, meest moderne van België op dat moment. Harry kreeg naam en faam als een circusdirecteur ‘par excellence’.

Olifantenfluisteraar Harry: verhuur dieren

Harry had een neus voor zaken. Hij zag de kosten voor het runnen van een circus stijgen. De omstandigheden werden moeilijker, de weerstand bij gemeentebesturen groeide. Het betekende het einde van Circus Piste in 1978.

Harry ging op zoek naar een andere bron van inkomsten. Hij vestigde zich in Destelbergen en besloot zich te focussen op de verhuur van zijn dieren voor reclames, series, films. Harry kende wereldfaam voor zijn competenties als dierendresseur. Zijn bijnaam: de olifantenfluisteraar.

Een eigen park: Familiepark Harry Malter

Eind de jaren ’70 ontdekte Harry een plek in de buurt van hun huis, een cafeetje aan een visvijver. Jaren van voorbereiden en dromen leidden tot de opening van het familiepark Harry Malter in 1992. Een nieuwe plek waar zijn circusdieren een nieuwe thuis konden vinden. Het familiepark had een circustent, dierentuin, speeltuin en cafetaria. Momenteel runt dochter Sarah het park. Stap voor stap bouwt ze er het familiepark van haar dromen. De cafetaria getuigt nog over vader Harry Malter, zijn leven en de voorgeschiedenis van het park, samen met een maquette van de tent van Circus Piste.

Toen de Malters zich in de jaren vijftig definitief in ons land vestigden, zorgden ze voor continuïteit in het Belgische circuslandschap, dat toen op sterven na dood was. Zij zijn de schakel geweest tussen het klassieke circus van juist na de oorlog en het modernere circus van vandaag. Dat is hun grote verdienste, en daarin heeft Medi zeker haar aandeel gehad
André De Poorter, 4 april 2022, uitvaart Rose-Marie Malter

‘

Meer weten?

Interview met Harry Malter binnen de reeks Living Circus Treasures (Circuscentrum)
Bezoek de tentoonstelling ‘Harry Malter. Van dierencircus naar familiepark‘, Destelbergen

*dompteur: dierentemmer / * chapiteau: model van circustent